info@armgeo.am    +374 43 00 51 65
Site icon Armenian Geographic – ArmGeo.am

Ի՞նչ է հիպոթերմիան

հիպոթերմիա

հիպոթերմիա

Այս թեմաներով երկու նյութերը ստացվեցին սովորականից երկար, քանի որ հարկ ենք համարում մանրամասն և հիմնավոր խոսել խնդիրների մասին և ճիշտ խորհուրդներ տալ: Սակայն, եթե դուք չեք ցանկանում այդքանը կարդալ և ցանկանում եք հեռու մնալ հիպոթերմիա կոչվող երևույթից, ապա մի քանի արագ խորհուրդ.

Իսկ հետաքրքրասերների համար շարունակում ենք:

Ցրտահարությունն ու մարմնի գերսառեցումը՝ հիպոթերմիան, ամենամեծ վտանգներից են ակտիվ տուրիզմով և սպորտով զբաղվողների համար: Երկուսն էլ առաջանում են ցրտի հետ երկար ժամանակ առնչվելուց, սակայն դրանց միջև կա որոշակի տարբերություն՝ չնայած 98% դեպքերում դրանք զուգորդում են միմյանց:

Խառնաշփոթից խուսափելու համար առանձին-աձանձին հասկանանք այս երկու երևույթները՝ իրենցից բխող հետևանքներով: Այնուհետև կհասկանանք՝ ինչպես կանխարգելել դրանք, իսկ ախտորոշման դեպքում ճիշտ բուժում ցուցաբերել:

Ի՞նչ է հիպոթերմիան

Եվ այսպես.

Հիպոթերմիա՝ մարմնի գերսառեցում, երբ ներքին ջերմաստիճան իջնում է 35°C-ից ցածր: Սրա արդյունքում խախտվում են օրգանիզմում կատարվող պրոցեսները, օրգանների կայուն աշխատանքը, տուժում են մարդու ֆիզիկական և հոգեբանական կարողությունները և, ի վերջո, եթե ժամանակին օգնություն չցուցաբերվի՝ մարդ քնում է և մահանում:  Խդնիրն այն է, որ այս գործընթացն անցնում է աստիճանաբար, աննկատ, և մարդիկ շատ հաճախ չեն զգում, որ սառում են:

Հիպոթերմիա

Հիպոթերմիան ծանրանում է ըստ մարմնի ներքին ջերմաստիճանի անկման: Դասակարգվում է հետևյալ փուլերի՝

Ինչպե՞ս խուսափել հիպոթերմիայից

Հիպոթերմիայի պատճառ կարող են հանդիսանալ ցուրտը, հյուծվածությունն ու ջրազրկումը, սովը, թրջված հագուստով ցուրտ եղանակին մնալը:

Հիպոթերմիայից և ցրտահարությունից առավել խոցելի են հետևյալ մարդկային խմբերը՝

Նրանց օրգանիզմի դիմադրողականությունը թույլ է: Նրանք նաև կարող ենք չզգալ, որ մրսում են և համապատասխան միջոցներ չձեռնարկեն:

Նրանց օրգանիզմը սովոր չէ նման եղանակային պայմաններին և չունի մշակված մեխանիզմներ ցրտի դեմ պայքարելու համար:

Յուղի շերտը պաշտպանում է ցրտից, այդ իսկ պատճառով ճարպային հաստ շերտ ունեցող մարդիկ ավելի դիմացկուն են ցրտի նկատմամբ:

Մարզված մարդկանց նյութափոխանակությունն առավել կարգավորված է ՝ օրգանիզմի դիմադրողականությունն ավելի բարձր: Այդ իսկ պատճառով նրանց օրգանիզմում առավել արդյունավետ են ընթանում ցրտի դեմ պայքարելու պրոցեսները:

Արշավների ժամանակ սովորաբար հիպոթերմիայի և ցրտահարության պատճառ են դառնում՝

Հիպոթերմիա

Ավելի հեշտ է կատարել պրոֆիլակտիկա և կանխարգելել հիպոթերմիան, քան հետո բուժել հետևանքները:

Ցուրտ և քամոտ եղանակին պետք է փակել մարմնի բոլոր մասերը քամու և ցրտի ազդեցությունից: Սակայն պետք է անել դա գրագետ, որպեսզի չքրտնեք իսկ այնուհետև չսառեք: Լեռներում հիպոթերմիայի հիմնական պատճառը հանդիսանում է ոչ պատշաճ հանդերձանքը: Հագուստը պետք է լինի ջերմամեկուսիչ, ջրադիմացկուն, քամուց պաշտպանող, ուժեղ չսեղմի, որպեսզի արյունը հանգիստ հոսի անոթներում:

Օրգանիզմին ահռելի քանակության էներգիա է հարկավոր ջերմություն արտադրելու համար, որը նա պետք է ստանա սնունդից: Կերեք ածխաջրերով և սպիտակուցով հարուստ սնունդ դուրս գալուց առնվազն մեկ ժամ առաջ, որպեսզի օրգանիզմը գոնե որոշ չափով հասցնի այն յուրացնել:

Օրգաիզմին հեղուկ է հարկավոր սննդանյութերն արյան մեջ տեղափոխելու համար: Այդ իսկ պատճառով ջրազրկումը սովից ոչ պակաս վտանգավոր է: Բացի ջրից ունեցեք նաև քաղցր թեյ, կոմպոտ կամ այլ տաք և շաքար պարունակող հեղուկ: Չի կարելի սուրճ և այլ կոֆեին պարունակող խմիչքներ օգտագործել, քանի որ կոֆեինը լայնացնում է անոթները, ինչն արագացնում է մարմնի սառելու պրոցեսը: Այդ իսկ պատճառով թեյը նույնպես պետք է լինի ոչ շատ մուգ, կոֆեին քիչ պարունակող, օրինակ՝ կանաչ կամ խոտաբույսերով:

Սրանք նույնպես լայնացնում են արյունատար անոթները և ձեր օրգանիզմի ջերմատվությունը մեծանում է, սկզբում դուք զգում եք տաքության խաբուսիկ զգացում, այնուհետև սկսում եք կտրուկ սառել, քանի որ լայնացած անոթներում արյունն ավելի արագ է սառում արտաքին միջավայրից: Բացի դա, ցանկացած թմրեցնող կամ հոգեմետ միջոց թուլացնում է օրգանիզմը, որի արդյունքում թուլանում են օրգանիզմում կատարվող գործընթացները, ընկնում է դիմադրողականությունն ու զգոնությունը:

Ինչպե՞ս ցուցաբերել առաջին օգնություն

Եթե դուք արշավախմբի անդամներից որևէ մեկի մոտ հիպոթերմիայի նախանշաններ եք նկատում, ապա պետք է անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել: Պետք է հնարվորինս շուտ տուժածին տաքացնել: Եթե մոտակայքում կա բնակավայր, փակ շինություն կամ ձեր վրանային ճամբարը, ապա պետք է հնարավորինս շուտ նրան հասցնել այնտեղ: Եթե ոչ, ապա տեղում պետք է միջոցներ ձեռնարկել նրան տաքացնելու համար: Մինչ այդ՝ առաջին հերթին պետք է կանչել օգնություն, որպեսզի ժամանակ շահեք: Եթե օգնությունը չի կարող շուտ հասնել, պետք է շարունակեք ինքնուրույն տաքացնել տուժածին:

Եթե այնուամենայնիվ հիպոթերմիան սկսվել է՝ պետք անհապաղ գործի անցնել և տուժածի մարմնի բնականոն ջերմաստիճանը վերականգնելու համար համապատասխան գործողություններ ձեռնարկել: Դրա համար պատրաստվում է հիպոթերմիկ բրդուճ (անգլ.՝ hypothermic wrap) (առավել բնորոշ թարգմանություն չգտա): Այն իրենից ներկայացնում է քնապարկ՝ փաթաթված ջրադիմացկուն ծածկոցի մեջ: Այս նպատակով շատ ցանկալի է ուսապարկում ունենալ փրկարական ծածկոց (rescue trap):

Հիպոթերմիկ բրդուճ

Այն պատրաստվում է հետևյալ կերպ՝

Հիշե՛ք սա, ստորև առանձի-առանձին կդիտարկենք յուրաքանչյուր մակարդակի հիպոթերմիայի դեպքում անհրաժեշտ միջոցառումները, սակայն մեր «շաուրման» պետք է գալու ցանկացած դեպքում:

Թեթև և միջին կարգի հիպոթերմիա

Եվ այսպես՝

Ջեռուցման արտաքին աղբյուրները պետք է դնել պարանոցի, թևատակերի շրջանում, ազդրերի ներսի կողմից: Այս հատվածներով են անցնում գլխավոր արյունատար անոթները, որոնք էլ պետք է առաջին հերթին ջերմություն ստանան: Այսպիսով դուք միանգամից ավելի մեծ քանակությամբ արյուն եք տաքացնում, հետևաբար ամբողջ մարմնին ավելի շուտ է տաք արյունը հասնում:

Հիպոթերմիա

Հ.Գ. Միգուցե սա շատ ասնովոր, ոմանց համար անընդունելի և ամոթալի թվա, սակայն սա փորձված և աշխատող տարբերակ է, որը կյանքեր է փրկում:

Ծանր կարգի հիպոթերմիա

Հիպոթերմիա

Ենթադրենք դուք հասաք ապահով վայր՝ վրան, հյուրանոց, լեռան ստորոտում գտնվող մետեո կայան և այն: Սա դեռ ամենը չէ, և պետք է շարունակել վերականգնողական միջոցառումները:

Հիպոթերմիայի հետ միասին տուժածը ստանում է նաև ցրտահարություն, որը կքննարկենք առանձին:

Բլոգ Հայաստանի մասին